سازمان غیرانتفاعی «آرتیکل۱۹» قطع اینترنت در ایران نقض فاحش آزادی بیان

 

سازمان غیرانتفاعی «آرتیکل۱۹» قطع اینترنت در ایران نقض فاحش آزادی بیان و استانداردهای حقوق بین‌الملل است

• اختناق و سرکوب
• 1399/07/22

سازمان غیرانتفاعی «آرتیکل ۱۹»

در پی قیام آبان ۹۸ که با جرقه افزایش قیمت بنزین

رژیم ایران با کشتار و سرکوب و قطع ارتباطات اینترنتی

میلیونها ایرانی را از اینترنت قطع کرد

در طول قطعی اینترنت

مقامات رژیم به مردم حمله کردند

و بنا به گزارشها ۱۵۰۰نفر را به‌قتل رساندند

سازمان غیرانتفاعی و حقوق‌بشری «آرتیکل ۱۹» مستقر در لندن در گزارش مفصلی در مهر۹۹ به قطع اینترنت در ایران تحت حاکمیت آخوندها پرداخته و این موضوع را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده است.

در پی تصمیم رژیم برای افزایش قیمت سوخت در آبان ۹۸ ایران دستخوش اعتراضات و قیام سراسری شد. پاسخ رژیم به قیام عمومی، کشتار، سرکوب و قطع دسترسی میلیونها ایرانی از اینترنت بود.

قطع اینترنت ایران در آبان از نظر مدت و گستره بی‌سابقه بود. با قطع اینترنت، رژیم دسترسی مردم به اطلاعات حیاتی و تماس آزادانه با یکدیگر را در مقیاس وسیع مختل کرد. همزمان معترضان در خیابان هدف خشونت سازمان‌یافته قرار گرفتند. با قطع اینترنت، حاکمیت هم‌چنین امکان افشای خشونت سازمان‌یافته را از مردم ایران سلب کرد.

امکان اعمال قطعی سراسری اینترنت ثمرهٔ سیاست‌گذاری وسیع، توسعهٔ فنآوریهای مرتبط و تمرکز‌گرایی قدرت است. مجموعهٔ این عوامل در ساختار حکومتی ایران و سیاست آن به‌ویژه در زمنیه فضای مجازی و اینترنت نهادینه شده است.

در گزارش «آرتیکل ۱۹» تحت عنوان بستن اینترنت ۲۰۲۰ آمده است: بستن و تعطیلی اینترنت نقض فاحش استانداردهای حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود. با قطع اینترنت، مردم از به اشتراک گذاشتن اطلاعات حیاتی به‌طور سریع و ساده محروم می‌شوند. این کار روزنامه‌نگاران را از مشاهده وقایع و گزارش خشونت و برهم زدن تظاهراتها محروم می‌کند.

رژیم ایران در جریان اعتراضات سراسری آبان ۱۳۹۸ دسترسی به اینترنت را به روی بیش از ۸۰میلیون ایرانی قطع کرد. در طول قطعی اینترنت، مقامات رژیم به مردم حمله کردند و بنا به گزارشها ۱۵۰۰نفر را به‌قتل رساندند. از جریان قیام ۹۸ تاکنون، رژیم با هر بار اوج گرفتن قیام، اقدام به قطع اینترنت کرده است.

سازمان آرتیکل ۱۹ در آخرین گزارش خود فاش ساخت که چه زیرساخت‌های پیچیده و ابهاماتی در فرآیندهای تصمیم‌گیری‌، رژیم ایران را قادر کرده است در هر زمان به‌صورت اختیاری اینترنت را قطع کند.

گزارش «آرتیکل ۱۹» زیرعنوان «در وقایع آبان ۱۳۹۸ چه اتفاق افتاد؟» می‌افزاید:

(شنبه ۲۵آبان): اولین گزارشها درباره قطعی اینترنت در ساعات اولیه ۲۵ آبان۱۳۹۸، روز دوم اعتراضات، منتشر شد. گزارش سازمان عفو بین‌الملل شدت خشونت عوامل حکومتی در روز دوم اعتراضات به اوج رسید و این روز را به خونبارترین روز قیام تبدیل کرد.

شرکت‌های نیمه دولتی ارتباطات سیار ایران همراه اول و ایرانسل (بزرگترین اپراتورهای تلفن همراه در کشور) در اقدامی بی‌سابقه‌ییترنت همراه‌کاربران را از روز۲۵آبان قطع کردند. همان روز و اندکی پیش از قطع اینترنت، گزارشها نشان دهنده اوج گرفتن اعتراضات در تهران بود.

در مقابل این‌کار، کاربران شروع به سازماندهی نقاط تجمع برای اعتراضات خیابانی در بسترهای رسانه‌های اجتماعی مانند واتس‌اپ، تلگرام و توئیتر کردند. اولین تصویر، کاربری را نشان می‌دهد که مکان خود را به اشتراک گذاشته و برای اعتراض نوشته است: «لعنت به رژیم».

گزارش بستن اینترنت ۲۰۲۰ در ادامه می‌افزاید:

یکی از راه‌کارهای مورد استفاده تظاهر کنندگان اعتراض با پارک خودرو در خیابان بود. تصاویر و نقشه نشان‌دهنده راهبندانهایی است که بیشتر در اثر این نوع اعتراضات به‌وجود آمده بود. این شیوهٔ اعتراض تقریباً به همه‌ٔ بزرگراه‌ها و خیابانهای اصلی کشیده شد و باعث مسدود شدن جریان ترافیک شد.

(یکشنبه ۲۶آبان) :

قطع اینترنت بیشتر ارائه دهندگان خدمات اینترنتی ایران را شامل شد، به‌گونه‌یی که پیش از ۲۶آبان حدود ساعت ۲بعدازظهر عمده راههای ارتباطی آنلاین قطع شده بود. تصویر زیر، برگرفته از داده‌های اوراکل اینترنت اینتلیجنس، نشان‌دهنده تأثیر قطع اینترنت بر شبکه و دسترسی کاربران است.

(دوشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۸ تا سه‌شنبه ۵ آذر ۱۳۹۸)

اینترنت به مدت شش روز پس از آغاز خاموشی در کل کشور و در برخی مناطقی که نارامی در آنها ادامه داشت تا ۱۰روز قطع باقی ماند.

با وجود این‌که رژیم تلاش کرد در ازای قطع اینترنت، شبکه بومی و تحت کنترل خودش را باز نگهدارد، با چالشهای گوناگونی برای برقرار نگه‌داشتن دسترسی به این خدمات روبه‌رو شدند. به‌عنوان مثال، به‌دلیل این‌که ایران دارای یک موتور جستجوی بومی با کیفیت نیست، بیشتر کاربران راهی برای یافتن سایتها و خدمات میزبانی شده در شبکه ملی اطلاعات نداشتند. در اقدامی شتاب‌زده، ارائه دهندگان خدمات اینترنت یک وبسایت راهنما از تمام خدمات بومی راه‌اندازی کردند و سپس آدرس این راهنما را از طریق پیامک برای برخی کاربران تلفن همراه فرستادند.

(چهارشنبه ۲۹آبان ۹۸)

در ۲۹آبان یا حول و حوش آن تاریخ، ارائه دهندگان خدمات اینترنت دستورالعملی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران دریافت کردند که در آن دستور صادر شده بود تا اتصال به اینترنت بین‌المللی را به‌صورت مرحله بندی شده مجدداً برقرار کنند.

یک منبع آگاه که برای یکی از ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی در ایران کار می‌کند [که مایل است ناشناس بماند] متن دستورالعمل سازمان تنظیم که به‌صورت پیامک ارسال شده و مبنی بر اتصال مجدد کشور است را در اختیار آرتیکل۱۹ قرار داده است. با این‌که این اطلاعات در دسترس عموم نیست، منبع آرتیکل۱۹ اعلام کرده است که سایر ارائه دهندگان خدمات اینترنتی نیز همین دستورالعملها را دریافت کرده‌اند.

نیاز اقتصادی، مبنای اولویت دادن سازمانها و نهادها برای اتصال مجدد به اینترنت بین‌المللی شد. دستورالعمل سازمان تنظیم، سازمانهای دارای اولویت اقتصادی را به این صورت معرفی کرده: «شرکتها، دفاتر خدماتی، کسب و کارها، دانشگاهها، سازمانهای تحقیقاتی، سازمانهای مذهبی، دفاتر دولتی، نیروهای پلیس، آژانس‌های خبری، استارتاپ‌ها، روزنامه‌ها و وبسایتهای ضروری».

(چهارشنبه ۶آذر)

تا ۶آذر، تمام ارائه دهندگان خدمات اینترنت به کار افتاده و آنلاین شده بودند و کاربران ایرانی را مجدداً به خدمات اینترنتی بین‌ا‌لمللی وصل کردند.

سازمان غیرانتفاعی «آرتیکل۱۹» سپس به‌نحوه قطع اینترنت به روی ۸۰میلیون ایرانی توسط رژیم پرداخته و می‌نویسد: برخلاف تصور عمومی، یک ”قطعی“ مرکزی از اینترنت جهانی اتفاق نیفتاده است. بلکه مقیاس و طول مدت قطعی اینترنت ایران در آبان۹۸ نتیجه این بود که رژیم به ارایه دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) دستور مستقیم داد که ارتباط کاربران خود را از ترافیک بین‌المللی قطع کنند. ( سازمان غیرانتفاعی «آرتیکل ۱۹» آبان ۹۹)